Tot voor kort begeleidde ik regelmatig (innovatie)sessies voor Ynnovate. Tijdens die sessies probeerde ik regelmatig het een en ander uit. Dat ging vaak goed, maar soms ook niet. Deze flaters deel ik graag, omdat ik vind dat we samen onze flaters te weinig online delen maak ik deze blogserie en slinger ik mijn flaters zo het wijde web op. Ik hoop dat het je vermaakt en mooie lessen meegeeft. Hieronder mijn tweede blog in deze serie over keuzestress. Veel leesplezier!!
Dat kan ik best alleen
Mijn tweede faciliteerblunder speelt zich af in mijn vroege dagen. We hebben een klassieke Ynnovate innovatiesessie en ik was de enige procesbegeleider. Er was op dat moment geen Ynnovator collega die ook kon en met een niet al te grote groep had ik bedacht dat zelf ook te kunnen.
En dat bleek ook te kloppen, ik ging als een speer en na een lekker rondje ideeën verzinnen van ruim 45 minuten, constateerde ik heel tevreden dat het me dit keer wel gelukt was om de deelnemers meer dan 100 concrete ideeën te laten noteren (en geen kreten zoals in mijn vorige blog). Kortom, we waren helemaal klaar voor het kiezen.
Trotse Moederkloek
Na een korte break heb ik vol passie de keuzematrix uitgelegd. Dat is een matrix waar ideeën ingedeeld kunnen worden op basis van twee assen. Een as van originaliteit en een as van realiseerbaarheid. Na de uitleg keek ik als een trotse moederkloek naar haar kuikens. Allemaal geconcentreerde koppies. Als deelnemer wil je tenslotte wel ideeën kiezen die je écht goed vindt, die een oplossing voor het vraagstuk zijn én waar je zelf ook graag mee door wil.
In stilte noteerden alle deelnemers gehoorzaam (jaja, deze moederkloek had er goed de wind onder) hun keuzes op een keuzeformuliertje. Toen iedereen zijn keuze genoteerd had deelde ik stickertjes uit in 3 verschillende kleuren om op de ideeën van hun keuze te plakken. Perfect toch, zou je denken. Dat dacht ik ook.
Als alle deelnemers hun stickers geplakt hebben, kun je zien hoeveel mensen welke ideeën het waard vinden om mee door te gaan. Je wil graag dat ongeveer 25 tot 30% van je groep blij wordt van een idee. Dan heb je voldoende draagvlak om er in ieder geval die dag mee door te gaan. Die dag waren er ca. 11 deelnemers en ik besloot dat drie of meer stickertjes per idee de norm was.
Te weinig
De tijd was aangebroken om alle ideeën met drie of meer stemmen over te halen naar de poster met de keuzematrix en op te hangen in het vak van de juiste kleur. Ook dat ging goed… Idealiter heb je zo’n 12-15 ideeën op die poster hangen. Dat is fijn, dan hebben deelnemers iets om uit te kiezen. Maar daar kwam ie…. Kijkende naar de oogst was het wel erg weinig! Een stuk of 8 als mijn geheugen me niet in de steek laat. Oh help, keuzestress!!
Deze in eerste instantie trotse en zelfverzekerde moederkloek voelde zich acuut weer een onzeker kuikentje. Was het wel genoeg om uit te kiezen? Er waren maar 2 rode ideeën terwijl ze er 3 moesten uitwerken… Stel je nou voor dat ze die niet leuk vonden… En ik had geen partner in crime met wie ik even kon overleggen. En dus nam ik in al mijn (on)wijsheid het besluit om dan ook maar alle post-its met twee stemmen over te hangen.
Te veel
Daar zat toch ook wel een nadeel aan, ja keuze genoeg, maar nu hingen er ineens ongeveer 25 post-its, vaak met twee verschillende kleuren stickers. Dat betekent dat je wel de tijd moet nemen om te checken of iedereen scherp heeft wat dat idee ook alweer was en in welk vak het nou eigenlijk hoort. Aarch! Nog steeds keuzestress, maar dan anders. Je ziet het vast al aankomen, ik liep in deze fase gigantisch uit de tijd!! Als een moederkloek zonder kop probeerde ik in een kwartier de bespreking van alle post-itjes er doorheen te jassen. Dat lukte natuurlijk niet, maar goed uiteindelijk was die fase klaar.
Tijdens de bespreking waren ideeën met drie stemmen verschoven van vak, niet zo originele ideeën waren getoetst ten opzichte van Google. En tja, in vergelijking met bijvoorbeeld Google en Tesla is natuurlijk niemand origineel. Ook waren er ambitieuze ideeën vereenvoudigd. We hadden in het rode vak ineens enorm veel keuze.
‘Ja’, was het kei harde antwoord
Nu de eindkeuze, de opdrachtgever had gevraagd drie ideeën wat verder uit te werken. En wat schetst mijn verbazing, afgrijzen, frustratie en grote vreugde. De groep koos, zonder aansporing daarover van mijn kant, alleen maar ideeën met drie of meer stemmen om verder uit te werken. Was dan al die extra bespreektijd en die keuzestress voor niets geweest?? ‘Ja’, was het kei harde antwoord.
En de rest van de sessie? We moesten ons klotsende oksels haasten, we eindigden (in overleg) de sessie te laat en we ‘verloren’ onderweg twee deelnemers die echt op tijd weg moesten. Gelukkig was de opdrachtgever tevreden met de drie gepresenteerde ideeën, maar ik was verre van tevreden met mezelf, al had ik wel wat lessen geleerd.
Lessen tegen keuzestress
En wat zijn dan die geleerde lessen tijdens deze Faciliteer Flater over keuzestress?
- Zorg dat je de deelnemers het juiste aantal stickers geeft (aantal ideeën/aantal deelnemers/aantal kleuren stickers).
- Houd je gewoon aan de stelregel dat je de ideeën met 25-30% van de stemmen overhangt naar de keuze matrix (ook al zijn dat minder dan 12-15 ideeën).
- Lijkt het resultaat in het rode vak beperkt? Laat je niet uit de wind slaan, bespreek de ideeën eerst en kijk in welke vakken de ideeën uiteindelijk terecht komen.
- Blijft de oogst in het rode vak beperkt? Check of ze ook enthousiast zijn over een van de ideeën uit een ander vak, je kunt tenslotte altijd iets verzinnen om een geel idee te versimpelen of een blauw idee verrassend combineren met een ander idee om het origineler te maken.
- Wordt de groep niet blij omdat er écht te weinig keuze blijkt te zijn? Las dan een pauze in en bedenk met je maatje een plan B. Bijvoorbeeld een tweede stemronde op alle ideeën met twee of meer stickers, waarvan je de top 3 overhaalt naar de matrix. Dat is altijd sneller dan veel te veel ideeën bespreken ;).
Maar boven alles: zorg dat je vertrouwen hebt in je de methode, je eigen plan en je eigen kunnen. Laat je niet uit de wind slaan en maak van je trotse, zelfverzekerde moederkloek geen onzeker kuikentje. Daarmee doe je jezelf (en de groep) onrecht aan! En wat doe je dan als je een keer geen faciliteermaatje hebt? Zorg dan dat je een collega (Ynnovator) op stand-by hebt die je mag bellen bij dreigende Faciliteer Flaters. Er is altijd wel iemand die 5 minuutjes voor je heeft, zeker in een Ynnovators Netwerk van meer dan 1400 man. Een frisse blik doet wonderen. Zo zorg je dat je iedere sessie weer tot een succesvol einde brengt.
Wil je weten welke faciliteer flaters ik nog meer heb begaan? Lees dan hier mijn eerste blog.
