Blog,
Piraten als wereld- verbeteraars
Blog door Inge van Dijk - Piraten, ze hebben een slechte reputatie van barbaarse illegale zeerovers.
Op afbeeldingen hebben ze vaak maar één been of een haak als hand en een oogkapje. Hun gebit is rot, ze hebben een papegaai op hun schouder en veel wapens. Vervaarlijke types en ware vijanden van de maatschappij die je liever niet tegenkomt. Gelukkig zal je dat niet snel overkomen, want de piraten waar ik het nu over heb beleefden hun piek aan het begin van de 18e eeuw. Toch wil ik je uitdagen om de piraten eens vanuit een ander perspectief te bekijken: zie de piraten als wereldverbeteraars!
Geschiedenis wordt geschreven door overwinnaars
Maar is het wel terecht dat ze afgeschilderd worden als ultra gevaarlijke plunderaars die een gevaar waren voor de maatschappij? Het is immers bekend dat de geschiedenis geschreven wordt door de overwinnaars? In het geval van de piraten was dat toch wel de (Engelse) gevestigde orde die van adel waren. Die gevestigde orde had natuurlijk niets op met die piraten, ze waren gewelddadig, ze beroofden de rijken en machtigen en rammelden aan de zekerheden van deze zelfde groepen mensen. Dat was niet iets waar de gevestigde orde blij mee was en dus moesten de piraten het veld ruimen. Daarom werden zij weggezet als ware schavuiten en een gevaar voor iedereen.
Piraten zien als disruptieve innovatoren
Maar als je je eens goed verdiept, blijkt de werkelijkheid misschien toch wel een beetje genuanceerder. De adel van toen maakten zelf de regels en die regels hadden vooral als doel hun eigen rijkdom en macht te vergroten. Piraten waren hier meestal eerder in hun leven het slachtoffer van geweest en kwamen daartegen in verzet. Daarmee waren het mensen die aan de rand van de maatschappij functioneerden en het klopt, ze waren beslist geen lieverdjes. Tegelijkertijd waren de piraten (onbewust) disruptieve innovatoren waarvan het nalatenschap tot in het nu voelbaar is. Hun verzet resulteerde in een schaduw maatschappij die zijn tijd ver vooruit was. Zomaar een aantal voorbeelden:
????☠ Iedereen, ook vrouwen en voormalig slaven, had stemrecht.
????☠ De kapitein in rang was gelijk aan de kwartiermaker en er was dus altijd een soort tweekoppige directie wat machtsmisbruik tegen ging.
????☠ De kapitein en kwartiermaker ontvingen vier tot zes keer het salaris van anderen die aan boord waren.
????☠ De buit werd verdeeld door een commissie waarin écht iedereen gelijk was en waar vrouwen ook zitting konden nemen.
????☠ Als je gewond raakte en je de verwonding overleefde, kreeg je een schadevergoeding uitgekeerd. Voor deze schadevergoeding zetten ze een deel van de buit opzij.
????☠ Als je gehandicapt was geraakt aan boord en je wilde wel blijven varen, zochten ze een passende baan voor je aan zoals bijvoorbeeld in de kombuis.
????☠ Seksuele relaties met hetzelfde geslacht werden gewoon geaccepteerd en was er zelfs een vorm van een geregistreerd partnerschap erkend voor deze relaties.
????☠ Ze zijn de uitvinder van de cocktail. Weliswaar niet voor leuke feestjes, maar gewoon omdat alcohol met fruitsap lang houdbaar was en goed tegen scheurbuik.
Hun tijd ver vooruit
Zo zie je dat deze groep mensen uit het begin van de 18e eeuw hun tijd ver vooruit waren als het gaat om gelijke rechten voor man, vrouw en alle huidskleuren, kiesrecht, arbeidsongeschiktheidsuitkering en LGBTI+ rechten. Dat kon ontstaan omdat ze het met één ding écht niet eens waren: de ongelijkheid in de maatschappij. Dus ja, het waren schurken en ze hebben dingen gedaan die echt niet goed te praten zijn. Maar tijdens hun verzet tegen de gevestigde orde hanteerden ze moderne principes. Zo waren het dus wel schurken die hun tijd ver vooruit waren. Op hun manier waren het misschien ook wel wereldverbeteraars.
Piraten van nu
Als je nu al het geweld even weg denkt, dan zijn er door de hele geschiedenis heen wel piraten te herkennen die in verzet kwamen tegen de regels van dat moment. Denk aan Rosa Parks en Nelson Mandela die streden tegen apartheid en racisme. Maar ook nu zijn piraten genoeg te vinden zoals Malala die vindt dat óók meisjes recht hebben op onderwijs en Greta Thunberg die op de barricade klimt voor het milieu. Als het gaat om Nederlandse piraten dan denk ik aan Ferenc van Damme die zich verzet tegen het maken van regels zonder de mensen te betrekken over wie de regels gaan. Of aan Marco Mout die zich met Walhallab verzet tegen het huidig schoolsysteem waarin heel veel kinderen zich niet thuis voelen. Helaas is het niet altijd zo dat de inspanning van een piraat direct concreet en zichtbaar effect heeft voor de hele maatschappij. Wel zaaien ze bijna altijd een zaadje dat leidt tot verandering op lange termijn.
Het Ynnovators Piratennetwerk
Nog een bijzonder feit is, is dat piraten bijna altijd een minderheid zijn. Het piraten netwerk bestond in de hoogtijdagen van de piraterij (1710 en 1720) uit 1.500 tot 2.000 piraten. Laat het Ynnovators netwerk op dit moment bestaan uit iets meer dan 1.600 Ynnovators, een mooie overeenkomst toch? Dat is niet de enige overeenkomst: de Ynnovators verzetten zich ook tegen de gevestigde orde. Namelijk tegen ‘teveel doen zoals we het altijd deden’ en tegen ‘te weinig échte innovatie die zo hard nodig is om de huidige opgaven het hoofd te bieden’. Samen zaaien de Ynnovators een innovatieve mindset en hopen daarmee op hun eigen manier de wereld een beetje beter te maken. Iets om super trots op te zijn toch? Zo’n Ynnovators piratennetwerk?
Word nu ook piraat!
Wil jij ook piraat worden en je aansluiten bij het Ynnovators Netwerk? Wil jij leren hoe het innovatiever kan in jouw werk of wil jij je collega’s meenemen in het innovatieproces om zo innovatie te zaaien? Bekijk dan nu ons trainingsaanbod en schrijf je in. Zien we je snel in ons netwerk?
Ps. Dank aan Sam Conniff Allende voor de inspiratie uit het boek Be More Pirate.
