Geschreven door Fleur Pullen
Wat een enorme mijlpaal. Tien jaar geleden ontstond het idee om een initiatief te starten om de publieke sector te vernieuwen. Een netwerk, een beweging, die zich zou richten op concrete actie en verandering. Ynnovate was geboren. Nu, 10 jaar later kunnen we denk ik alleen maar heel trots zijn op wat we hebben bereikt binnen de publieke sector. Ik ben dat in ieder geval enorm. Er staat een dijk van een netwerk, een beproefde methodiek, een knaller van een boek en er zijn honderden innovatiesessies begeleid door zowel Ynnovate zelf als door het netwerk van Ynnovators binnen de publieke sector.
Tien jaar Ynnovate is het ultieme moment om terug te blikken en vooruit te kijken. In deze blog doe ik dat vooral door in te zoomen op de 10 grootste inzichten die ik heb opgedaan in de 10 jaar dat ik vanuit Ynnovate werkte aan innovatie en vernieuwing binnen de publieke sector. Ik hoop dat deze opsomming bijdraagt aan begrip en inzicht in innovatie. En dat je de vertaling kunt maken van deze lessons learned naar jouw eigen (werk)omgeving.
1. Maak het zo eenvoudig mogelijk
Innovatie klinkt ingewikkeld en groot. Je denkt misschien wel meteen aan grootse en meeslepende ideeën, technische hoogstandjes en een compleet nieuwe organisatie. Als iets heel complex en ingewikkeld lijkt, is het het slimste om het zo eenvoudig, klein en simpel mogelijk te maken. Complexiteit verstart. Je loopt erop vast. En dan verandert er niets. Zo simpel is het.
Je grote uitdaging is daarom om het te vereenvoudigen. Bij Ynnovate deden we dit door de aanpak voor innovatie plat te slaan naar een innovatiesessie van 4 uur. Doet dat altijd recht aan hoe ingewikkeld innovatieprocessen zijn? Nee! Maar door een simpele behapbare aanpak te kiezen, konden we wel snel aan de slag en bereikten we ook snel onze eerste resultaten.
2. Structuur is een houvast en een leidraad
Het blijft een enorm mooi iets om te zien dat de meest ingewikkelde processen in de kern altijd kunnen worden teruggebracht naar een kern van slechts een paar stappen. Bij innovatie is dat niet anders. Het hele innovatieproces bestaat in de kern uit 4 stappen: probleem verkennen, ideeën bedenken, idee uitwerken en idee realiseren. En vervolgens loop je weer tegen nieuwe problemen aan en start de cyclus opnieuw.
Sinds kort ben ik ook bezig met het thema financiële vrijheid en daar zie je hetzelfde. Het lijkt heel ingewikkeld en chaotisch, maar ook daar zijn er slechts 3 stappen: doel bepalen, sparen, investeren. Een dergelijke simpele structuur is in veel meer dingen terug te vinden. Het loont daarom ook om eerst op zoek te gaan naar de structuur achter het proces. Als je de structuur door hebt, is het eigenlijk helemaal niet meer zo lastig om vastlopers te herleiden en doorbraken te realiseren.
3. Energie en plezier wordt stelselmatig onderschat
Ik weet het nog goed van toen ik zelf bij de overheid werkte: plezier hebben in je werk was oké, maar het moet niet te veel ‘fun’ worden, want dan gingen de wenkbrauwen omhoog. “We zijn hier wel met ons werk bezig” werd er dan gezegd. Ik heb me altijd tegen die opvatting verzet. Alsof de twee dingen elkaar uitsluiten. Alsof plezier hebben niet samen kan gaan met lol maken. De grootste onzin!
Sterker nog, energie en plezier is essentieel (ik herhaal: essentieel!) om doelen te bereiken met elkaar. Om te garanderen dat collega’s aangehaakt blijven in het proces. Om ervoor te zorgen dat ze echt voelen dat ze die verandering willen realiseren. Energie is uiteindelijk het meest belangrijke op de werkvloer. En gezien alle burn-outs op dit moment, heb ik nog steeds het idee dat we dit taboe helaas nog niet verdreven hebben.
4. Innovatie kent meerdere niveaus
Innovatie is een rekbaar begrip. Wat de één ontzettend innovatief vindt, is voor de ander ‘yesterday´s news’. Innovatie kent namelijk meerdere niveaus die allemaal onder die grote noemer vallen. Bij Ynnovate werken met een categorisering van ideeën in drie kleuren: blauw, rood en geel. Blauwe ideeën zijn het minst origineel, gele het meest toekomstgericht. Maar waar de één een idee als blauw bestempelt, vind de ander precies datzelfde idee ontzettend geel. De context bepaald de mate van innovatie als het ware. Evenals de skills van degene die met het idee aan de slag gaat.
En het goede nieuws is, dat hoe meer je bezig bent met het vinden van creatieve oplossingen voor uitdagende vraagstukken, hoe hoger je level wordt. Je vindt steeds minder dingen geel en steeds meer dingen haalbaar blauw. Je zou het kunnen zien als een doorlopen van een videogame. Je begint in het eerste level met vrijwel geen ervaring in het spel. Maar al snel weet je hoe de controller werkt en snap je hoe je op het scherm kunt bewegen. Rennen, springen, duiken: het zijn allemaal vaardigheden die je leert door te doen. En gelukkig is er altijd weer een nieuw level om je skills verder op te vijzelen.
5. De wereld verandert minder snel dan je denkt
Bezig zijn met innovatie kent ook een zekere onrust. De wereld verandert snel en jij wilt mee in die verandering, toch? Sterker nog, we moeten mee met de veranderingen, want anders staan we stil en stilstand is achteruitgang… De afgelopen 10 jaar heb ik ervaren dat de wereld zeker wel verandert, maar het gaat nog altijd minder snel dat je brein je soms wil laten geloven. Er is genoeg tijd om dingen uit te proberen, fouten te maken en betere versies van een idee te ontwikkelen. De overal verandering gaat traag genoeg voor ons om het als mensen te kunnen blijven bijbenen. Echt.
6. Het gaat nooit mis, hooguit anders dan verwacht
Voor Ynnovators zal dit een open deur zijn, maar ik vond het toch een inzicht dat in mijn top 10 van inzichten thuishoorde ;) Innoveren kent een gestructureerd proces, maar is in de realiteit toch vaak aardig messy. Geen enkele groep mensen is hetzelfde, de context is iedere keer anders en het vraagstuk verschilt iedere keer.
Dat maakt innovatie een prachtig onderwerp om mee bezig te zijn, maar het vraagt ook heel veel flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Een rigide aanpak zal van de 10 keer uitlopen op een fiasco. Daarom is de mentale mindset als je met innovatie aan de slag gaat ook zo belangrijk. Accepteren dat dingen sowieso anders gaan lopen dan je verwacht, geeft ruimte om er luchtiger mee om te gaan.
7. Voor innovatie focus je op de Hoe
Innoveren is doen, dingen realiseren, veranderingen teweegbrengen. Mijn ervaring na 10 jaar Ynnovate is dat er heel wat mensen zijn in organisaties die dat willen. Het grootste probleem is alleen dat ze vaak niet weten HOE ze iets moeten aanpakken. En als je niet weet hoe je een bepaald resultaat kunt bereiken of wat je precies moet doen dan is de kans groot dat je helemaal niks doet.
Mensen zijn van nature best lui. Het zit in onze menselijke natuur om de wet van de minste inspanning te volgen. Bij het kiezen tussen twee opties worden we als vanzelf aangetrokken tot de optie die de minste hoeveelheid werk vereist. Daarom zijn onze patronen ook zo sterk, die kosten ons het minste energie. En daarom blijven dingen vaak zoals ze al waren: het is misschien niet ideaal, maar aanpassen kost nog meer energie dan het dan maar te doorstaan.
8. Er is een verschil tussen beweging en actie
Beweging heeft alles te maken met voorbereiden, plannen en leren, het kan belangrijk zijn, maar het is niet hetzelfde als actie ondernemen. Het creëert geen resultaat. Je kunt jaren in beweging blijven omdat het voelt alsof je vooruitgang boekt, terwijl dat eigenlijk niet zo is. Het lezen van een boek of het luisteren van een podcast is niet hetzelfde als zelf dat boek schrijven of die podcast creëren.
Veel organisaties zijn continu in beweging, maar hebben een enorm gebrek aan actie. Voorbeelden van beweging zijn vergaderingen, seminars en inspiratiesessies. Beweging is verraderlijk omdat je er heel druk mee kunt zijn. Maar uiteindelijk verandert er concreet niks. Pas als er actie wordt genomen, komen er resultaten. En juist die resultaten geven ons zoveel energie.
9. De resultaten van je inspanningen zijn vaak vertraagd
We verwachten dat voortgang lineair is. Als je investeert in iets dan moet die geïnvesteerde inspanning direct resultaat opleveren. Maar in de realiteit is verandering helemaal niet lineair: het is eerder exponentieel. Het goede nieuws is dus dat je heel veel impact kunt creëren met kleine stapjes. Het slechte nieuws is dat het veel langer zal duren dan je motiverend vindt.
In het begin lijken inspanningen helemaal geen resultaat op te leveren. Het kost tijd voordat je het effect van je inspanningen begint te zien. Het risico is dat je voordat je dat moment überhaupt bereikt, al afgehaakt bent. Gedesillusioneerd omdat je zo je best hebt gedaan, maar die gewenste verandering uitblijft. Het beste wat je kunt doen: volhouden! Change will come, but you need to stick around long enough to make it happen.
10. Als jij iets denkt, zijn er anderen die ook zo denken
Wij mensen lijken veel meer op elkaar dan we soms misschien denken. We leven op dezelfde planeet, zie dezelfde dingen om ons heen gebeuren en doorlopen dezelfde processen. Natuurlijk zijn er verschillen. Verschillende meningen worden ons continu om de oren geslagen (zeker tegenwoordig). Maar er zijn nog altijd meer overeenkomsten.
Als jij dus een kans ziet om iets anders aan te pakken, een idee hebt dat je graag zou uitvoeren of een verandering nodig vindt waar niemand mee aan de slag is. Weet dan: als ik dit denk, zijn er anderen die dit ook vinden. De enige kunst in vervolgens om die anderen op te sporen. Want samen sta je nog altijd sterker dan alleen. Zeker als het om innovatie gaat!
Over Fleur Pullen
Enthousiast, inspirerend, nieuwsgierig, daadkrachtig, innovatief en een beetje eigenwijs; dat zijn haar kernwoorden. Als bedrijfskundige heeft Fleur ruime ervaring binnen de overheid. Ook ronde ze met succes de Executive MBA aan Nyenrode Business Universiteit af. Haar MBA-scriptie schreef ze over de kansen van open innovatie bij de overheid. Sinds 2013 zet Fleur zich fulltime in voor Ynnovate en richt ze zich op het realiseren van innovatie en vernieuwing bij de overheid. Sinds 2020 richt Fleur zich volledig op Ynnovate international. Fleur is in staat om groepen mensen op inspirerende wijze te begeleiden in het ontdekken en toepassen van innovatie methodieken.